Które tłuszcze są szkodliwe?

Dietetyk Izabela Zięba
7 maja, 2024
4 min

Które tłuszcze są szkodliwe? To pytanie często zadawane przez ludzi, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę ze zdrowym stylem życia. Dawniej sądzono, że tłuszczu powinno być jak najmniej w diecie bo każdy rodzaj szkodzi i tuczy. Obecnie tłuszcze uważa się za niezbędny składnik diety, co więcej na czasie są teraz diety wysokotłuszczowe jak dieta ketogenna, karniwora, low carb. Ale, żeby je stosować trzeba mieć wiedzę, które tłuszcze są szkodliwe. A które wręcz przeciwnie.

Które tłuszcze są szkodliwe?

Najbardziej szkodliwe tłuszcze to izomery trans, znajdujące się w margarynie, ciastkach, pączkach, paluszkach, chipsach, olejach roślinnych w plastikowych butelkach, hamburgerach, frytkach, kebabach itp. Tłuszcze trans przyczyniają się do powstawania miażdżycy, zawału serca, nowotworów, cukrzycy, insulinooporności, wad rozwojowych u płodu. Wszystkie tłuszcze roślinne z wyjątkiem oleju kokosowego, które są poddane obróbce termicznej są dla naszego organizmu toksyną. Tłuszcze roślinne zawierają tzw. wiązania podwójne, które pod wpływem wysokich temperatur utleniają się co prowadzi do wytwarzania sie nadmiernej ilości wolnych rodników. Wolne rodniki to są takie molekuły, które uszkadzają nasze lipidy, białka, DNA. Każda choroba zapalna związana jest właśnie z nadmiarem wolnych rodników, w tym choroby nowotworowe. Zatem poddawanie obróbce termicznej orzechów, nasion, pestek, olei typu słonecznikowy, lniany, rzepakowy powoduje wytwarzanie się nadmiernej ilości wolnych rodników co skutkuje tzw. stresem oksydacyjnym czyli sytuacją, w której nasz system antyoksydacyjny nie radzi sobie już z wolnymi rodnikami co skutkuje chorobami. Szkodliwym tłuszczem jest również olej rzepakowy. Jest szkodliwy z 3 powodów: rzepak w Polsce jest obficie pryskany roundapem, który jest rakotwórczy. Olej rzepakowy zawiera również kwas erukowy, który jest szkodliwy. Olej rzepakowy jest źródłem goitrogenów – substancji, które negatywnie wpływają na pracę tarczycy.

Olej kokosowy nierafinowany - zdrowy czy szkodliwy?

Olej kokosowy jest jednym z najbardziej kontrowersyjnych produktów w świecie dietetyki. Kilka lat temu był na topie, później ogłoszono, że jest niezdrowy, obecnie znowu wraca do łask. Olej kokosowy jest tłuszczem, który zawiera blisko 95% kwasów tłuszczowych nasyconych. Według wielu jest to największa wada tego tłuszczu. Jednak jest to jego największa zaleta, ponieważ tłuszcze nasycone nie mają wiązań podwójnych dzięki czemu nie utleniają się przy wysokich temperaturach, więc nie generują wytwarzania się wolnych rodników. Olej kokosowy nierafinowany jest najlepszym tłuszczem do smażenia, a straszenie, że zawiera najwięcej kwasów tłuszczowych nasyconych i dlatego jest szkodliwy jest nieuzasadnione, bo wbrew powszechnej opinii tłuszcze nasycone szkodliwe nie są. Ponadto olej z kokosa ma działanie antybakteryjne, antygrzybicze, antypasożytnicze co wzmacnia układ odpornościowy.

Czy tłuszcze nasycone są szkodliwe?

Tłuszcze nasycone większości z nas kojarzą się miażdycą. Obwinia się je również o występowanie chorób metabolicznych jak otyłość, cukrzyca, nowotwory. Natomiast tłuszcze nasycone czyli olej kokosowy, smalec, masło, tłuszcz pochodzący z mięsa są dla nas najbardziej fizjologicznymi tłuszczami. Człowiek pierwotny żywił się głównie tłuszczem zwierzęcym, nie tłoczył on sobie oleju rzepakowego do sałatki… Dlaczego więc uznaje się tłuszcze nasycone jako szkodliwe? Wszystko za sprawą nieprawidłowo przeprowadzonych badań przez Kritchewskego, który zaczął karmić króliki tłuszczem zwierzęcym, zdechły i na tej podstawie ogłoszono wszem i wobec, że tłuszcz nasycony i cholesterol jest szkodliwy również dla człowieka co jest naukowym kłamstwem. Był również Ancel Keys, który zrobił badania, wskazujące na korelację, że w krajach gdzie jest zwiększona podaż cholesterolu i tłuszczu nasyconych ludzie częściej chorują na choroby serca. Keys badania sfałszował i wybrał sobie tylko te kraje, które potwierdzały jego teorię o szkodliwości tłuszczów nasyconych, a te które były niezgodne z jego teorią usunął z badania. Na tej podstawie cały świat medycyny i dietetyki stanął na głowie i zaczął ogłaszać jakie to tłuszcze nasycone są szkodliwe dla zdrowia. Tłuszcze nasycone mągą być szkodliwe wtedy gdy łączymy je razem z węglowodanami ( co niestety często się zdarza w kuchni polskiej).

Podsumowanie - które tłuszcze są szkodliwe

Podsumowując najbardziej szkodliwe tłuszcze to : olej rzepakowy, margaryna, olej słonecznikowy, tłuszcze trans znajdujące się w fast foodach i słodyczach, orzechy, pestki, nasiona, które zostały poddane obróbce termicznej w wyniku czego wytwarzają się wolne rodniki, które są nam niezbędne do życia w małej liości, natomiast jeżeli jest ich za dużo – sieją spustoszenie.

Kategorie